[Cảnh báo…] Nguy hiểm tiềm tàng từ trực khuẩn gram!

Trực khuẩn gram là tên gọi chung của nhóm vi khuẩn hình que đáp ứng với phương pháp nhuộm gram – một phương pháp phân loại vi khuẩn dựa trên cấu trúc thành tế bào. Trực khuẩn có mặt ở khắp mọi nơi thậm chí ngay trong đường ruột của con người. Hầu hết chúng vô hại, tuy nhiên một số loài có thể gây rất nhiều bệnh nguy hiểm. Trong bài viết hôm nay, chúng ta cùng tìm hiểu một số bệnh lý gây ra bởi trực khuẩn gram.

Trực khuẩn gram có mấy loại?

Trực khuẩn có mặt ở hầu hết các môi trường xung quanh con người: đất, nước, không khí… Chúng cũng có mặt trong hệ hô hấp, đường ruột hoặc niêm mạc cơ quan sinh dục. Có rất nhiều cách để phân loại trực khuẩn gram. Bài viết chỉ đề cập đến 2 cách phân loại được sử dụng rộng rãi nhất hiện nay.

Phân loại theo phương pháp nhuộm

Dựa trên kết quả của phương pháp nhuộm gram, trực khuẩn gram được phân thành 2 nhóm: trực khuẩn gram dương và gram âm. Nhuộm gram sử dụng thuốc nhuộm màu tím, sau đó sử dụng chất tẩy màu để soi tươi vi khuẩn. Sự khác nhau trong cấu tạo thành tế bào khiến 2 nhóm trực khuẩn này bắt màu thuốc nhuộm khác nhau, từ đó có thể phân loại chúng một cách dễ dàng. Dưới đây là bảng so sánh sự khác nhau giữa 2 nhóm trực khuẩn này.

Phân loại theo điều kiện sống

Một số loài trực khuẩn cần khí oxy để phát triển, một số khác thì không. Dựa theo nhu cầu sử dụng khí oxy, có thể chia trực khuẩn gram thành các nhóm:

Trực khuẩn gram gây bệnh gì?

Có rất nhiều loại trực khuẩn đã được phát hiện và nghiên cứu, đa số chúng không gây bệnh và chung sống hòa bình với con người. Tuy nhiên một số trực khuẩn có khả năng gây bệnh nhiễm trùng cấp tính rất nguy hiểm. Bệnh do trực khuẩn gram dương thường không nguy hiểm bằng gram âm. Dưới đây là một số bệnh gây ra bởi trực khuẩn thường gặp.

Viêm âm đạo

Trong âm đạo của nữ giới luôn có sự hiện diện của rất nhiều trực khuẩn, trong số đó có đến 90% là trực khuẩn gram dương lactobacillus. Các trực khuẩn này tạo ra môi trường acid nhẹ cho âm đạo nhằm tiêu diệt các vi khuẩn gây hại khác cạnh tranh môi trường sống với chúng.Do một số yếu tố bất lợi (vệ sinh vùng kín không sạch sẽ, mất cân bằng pH âm đạo…), các trực khuẩn gram âm phát triển mạnh, làm mất cân bằng hệ vi khuẩn dẫn đến bệnh viêm âm đạo. Dấu hiệu điển hình ở nữ giới khi bị viêm âm đạo do trực khuẩn gram âm gồm:

• Thay đổi màu sắc khí hư, mùi hôi, đặc, có bọt.
• Âm đạo luôn ẩm ướt gây ngứa ngáy.
• Chảy máu, đau khi quan hệ tình dục.
• Chán ăn, mệt mỏi, đôi khi sốt nhẹ (triệu chứng nhiễm khuẩn).

Viêm âm đạo nếu không được điều trị dứt điểm có thể làm gia tăng nguy cơ mắc các bệnh xã hội như lậu, giang mai, sùi mào gà… Bên cạnh đó, trực khuẩn phát triển và lan rộng sang tử cung, vòi trứng, buồng trứng có thể gây ảnh hưởng tới các cơ quan này dẫn tới vô sinh.

Viêm đường tiết niệu

Đường tiết niệu ở người bao gồm thận, niệu quản, bàng quang và niệu đạo. Viêm đường tiết niệu do trực khuẩn gram là bệnh lý nhiễm trùng cấp tính ở một cơ quan ban đầu sau đó có thể lan ra toàn bộ đường tiết niệu. 60% trường hợp viêm đường tiết niệu do trực khuẩn gram âm gồm các loài như E.Coli, Shigella… gây ra. Đây đều là các trực khuẩn gram âm hiếu khí. Rất ít khi những trực khuẩn gram dương gây bệnh ở đường tiết niệu.

Các triệu chứng của viêm đường tiết niệu cũng giống như các bệnh nhiễm khuẩn thông thường:

• Bệnh nhân có thể sốt nhẹ, người mệt mỏi, môi khô, đau đầu.
• Tiểu buốt, tiểu dắt kèm đau dọc vùng thắt lưng hoặc đau xung quanh xương chậu.
• Nước tiểu đục, hôi, có thể có máu.

Viêm đường tiết niệu do trực khuẩn là bệnh lý nguy hiểm. Nếu không điều trị kịp thời có thể gây nhiễm trùng toàn thân, ảnh hưởng tới sức khỏe và tính mạng của bệnh nhân.

Lao thận

Lao thận do trực khuẩn lao ở phổi theo máu đến thận và phát triển tại đây. Bệnh thường gặp ở nam giới hơn so với nữ. Trực khuẩn lao có tên khoa học là Mycobacterium tuberculosis, thuộc loại vi khuẩn gram dương hiếu khí. 

Ở giai đoạn sớm, bệnh nhân chưa có các triệu chứng nên rất khó phát hiện. Tuy nhiên lúc này trực khuẩn đã tạo thành các ổ loét bã đậu, gây tổn thương đài thận, bể thận. Đến giai đoạn toàn phát, các triệu chứng bắt đầu biểu hiện rầm rộ:

• Tiểu buốt, tiểu rắt, nhỏ giọt, tiểu ra máu.
• Nước tiểu đục, có mủ hoặc màu hồng đỏ của máu.
• Tổn thương bàng quang: phù niêm mạc, nhiều ổ loét lao.

Lao thận nếu không được điều trị kịp thời có thể lan sang toàn bộ 2 thận, gây ứ nước, phù thận, tắc và hẹp niệu quản. Teo bàng quang là một trong những biến chứng điển hình của lao thận. Lao cũng có thể lan sang cơ quan sinh dục như vòi trứng, túi tinh, mào tinh… gây vô sinh.

Điều trị bệnh do trực khuẩn gram

Sử dụng thuốc kháng sinh là lựa chọn bắt buộc trong các trường hợp mắc bệnh lý nhiễm khuẩn. Các trực khuẩn khác nhau sẽ đáp ứng với các loại kháng sinh khác nhau. Chẩn đoán chính xác sự có mặt của trực khuẩn là điều kiện tiên quyết trong việc lựa chọn kháng sinh. Một số kháng sinh thường được sử dụng trong điều trị:

• Rifampicin, isoniazid, streptomycin… dùng để kháng trực khuẩn lao, điều trị bệnh lao thận.
• Cephaloridine, Cephalexin, Ciprofloxacin… có tác dụng tốt trên vi khuẩn gram âm, dùng để điều trị viêm đường tiết niệu và một số bệnh nhiễm khuẩn khác.

Khi sử dụng kháng sinh, bệnh nhân cần tuyệt đối tuân thủ theo đúng liều dùng đã chỉ định của bác sĩ. Nếu không dùng đủ số ngày quy định, nồng độ kháng sinh giảm xuống dưới ngưỡng điều trị tạo điều kiện cho vi khuẩn kháng thuốc. Ngược lại, lạm dụng kháng sinh dẫn tới mất cân bằng hệ vi khuẩn trong cơ thể, gây nguy cơ bội nhiễm vi khuẩn.

Hiện nay, với các bệnh viêm phụ khoa do trực khuẩn gram, phòng khám đa khoa Quốc tế Cộng Đồng đang áp dụng liệu pháp vật lý trị liệu kết hợp với sử dụng thuốc kháng sinh giúp tiêu diệt hoàn toàn các vi khuẩn gây bệnh. Nếu bạn đang có các triệu chứng viêm nhiễm sinh dục, đừng ngần ngại, hãy đến với chúng tôi tại địa chỉ 193C1 Bà Triệu, Hai Bà Trưng, Hà Nội để trải nghiệm dịch vụ khám chữa bệnh tốt nhất hiện nay.

Bài viết đã chia sẻ thông tin về một số bệnh lý gây ra bởi trực khuẩn gram.  Hy vọng bạn đọc sẽ có thêm kiến thức bảo vệ sức khỏe cho bản thân và những người xung quanh. Nếu còn cần bác sĩ hỗ trợ bạn hãy liên hệ tới hotline 0243.9656.999 để được tư vấn và giải đáp kịp thời.