Viêm Âm Đạo Là Gì? Nguyên Nhân, Dấu Hiệu Và Cách Chữa An Toàn

Viêm âm đạo là bệnh lý phụ khoa rất phổ biến, đại đa số chị em đều từng mắc viêm âm đạo ít nhất 1 lần trong đời. Bệnh không có tính chất nguy hiểm nếu điều trị sớm. Tuy nhiên nếu không điều trị thì viêm âm đạo sẽ là nguyên nhân chính dẫn đến ung thư tử cung – căn bệnh đe dọa trực tiếp đến tính mạng người bệnh.

Viêm âm đạo là gì?

Viêm âm đạo là tình trạng viêm nhiễm tại vùng kín mà bộ phận chịu ảnh hưởng là âm đạo do sự xâm nhập tấn công của các tác nhân có hại như: nấm candida, vi khuẩn, trùng roi, ký sinh trùng.

Mọi đối tượng nữ giới đều có khả năng bị viêm nhiễm âm đạo. Thường gặp nhất là chị em trong độ tuổi sinh sản, có quan hệ tình dục. Theo thống kê hàng năm có ít nhất 80% chị em có nguy cơ mắc bệnh viêm âm đạo.

Nguyên nhân viêm nhiễm phụ khoa

Bệnh viêm âm đạo gây ra do rất nhiều nguyên nhân. Tuy nhiên sự mất cân bằng hệ nấm men và vi khuẩn sống trong âm đạo là nguyên nhân hàng đầu dẫn đến viêm âm đạo. Tình trạng này khiến cho vi sinh vật có hại tăng sinh đột biến gây tổn thương cho tế bào niêm mạc âm đạo.

Một số yếu tố cụ thể tác động đến mất cân bằng hệ vi sinh ở âm đạo gây viêm nhiễm như:

• Vệ sinh vùng kín không sạch sẽ đúng cách, thụt rửa sâu vào trong âm hộ, sử dụng dung dịch vệ sinh có chất tẩy rửa mạnh
• Quan hệ tình dục không an toàn với nhiều bạn tình tăng nguy cơ mắc các bệnh lây truyền qua đường tình dục. Hoặc quan hệ quá thô bạo, tần suất cao khiến vùng kín tổn thương
• Sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài
• Thay đổi điều tiết hormone trong cơ thể trong thời kỳ mang thai, cho con bú hoặc mãn kinh
• Nạo hút thai nhiều lần khiến tử cung, âm đạo đều tổn thương

Biến chứng của bệnh viêm âm đạo

Bệnh viêm âm đạo hay bất kỳ bệnh lý nào khác nếu không điều trị đều có ảnh hưởng tiêu cực cho sức khỏe. Đặc biệt viêm âm đạo còn là yếu tố tác động trực tiếp đến khả năng làm mẹ của chị em phụ nữ.

Viêm âm đạo có thể gây ra nhiều biến chứng khó lường như:

• Gây ra các bệnh viêm phụ khoa khác: viêm âm đạo gây ra tình trạng viêm nhiễm ngược lên các bộ phận cổ tử cung, tử cung, vòi trứng, buồng trứng gây viêm nhiễm tại đó
• Nguy cơ bị vô sinh hiếm muộn: môi trường âm đạo bị thay đổi, các vi khuẩn có hại sẽ ăn, tiêu diệt tinh trùng, cản trở quá trình tinh trùng gặp trứng khó thụ thai hiếm muộn.

Những trường hợp nghiêm trong như viêm tắc hai bên vòi trứng, nhiễm trùng cổ tử cung khiến phụ nữ không thể có con tự nhiên. Chỉ có thể áp dụng các biện pháp hỗ trợ sinh sản để có con.

• Tăng nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung: Theo số liệu thống kê của Tổ chức Y tế thế giới, phụ nữ có tiền sử mắc bệnh viêm âm đạo hoặc các bệnh phụ khoa khác có nguy cơ mắc ung thư cổ tử cung cao gấp 11 lần phụ nữ bình thường. Ung thư cổ tử cung là căn bệnh ác tính có thể cướp đi tính mạng của người bệnh rất nhanh.
• Nguy hiểm cho sản phụ và thai nhi: Phụ nữ mang thai bị viêm âm đạo có thể bị sảy thai, sinh non, trẻ em bị suy dinh dưỡng, còi xương…
• Ảnh hưởng đến hạnh phúc vợ chồng: Viêm âm đạo gây ra cảm giác ngứa ngáy vùng kín, đau rát và đặc biệt đau khi quan hệ, khiến chị em dần dần giảm ham muốn tình dục, ảnh hưởng đến sinh hoạt vợ chồng.

Để tránh gặp phải những biến chứng nguy hiểm không đáng có, chị em khi nhận thấy vùng kín có những dấu hiệu bất thường nên sớm đến các cơ sở y tế để thăm khám và điều trị bệnh kịp thời nếu có.

Chẩn đoán viêm âm đạo

Phương pháp chẩn đoán chính xác nhất viêm nhiễm phụ khoa là làm xét nghiệm dịch âm đạo. Bác sĩ sẽ sử dụng dụng cụ y tế lấy mẫu dịch tiết từ âm đạo của của người bệnh đêm đi xét nghiệm.

Các kỹ thuật xét nghiệm viêm âm đạo cơ bản như:

• Làm tiêu bản mẫu, nhuộm gram soi dưới kính hiển vi
• Sàng lọc vi khuẩn gây bệnh, nuôi cấy trong môi trường kháng sinh để tìm kháng sinh có độ nhạy cao
• PCR – realtime khuếch đại DNA định danh chủng gây bệnh
• …

Dựa trên kết quả xét nghiệm thu được bác sĩ sẽ kết luận được nguyên nhân gây bệnh và đưa ra phương án điều trị phù hợp với bệnh nhân.

Điều trị viêm âm đạo

Phương pháp chữa bệnh viêm âm đạo cơ bản sẽ sử dụng thuốc kháng sinh tuy nhiên tùy thuộc vào từng nguyên nhân gây bệnh sẽ có những thuốc đặc trị khác nhau để tiêu diệt, loại bỏ triệt để mầm bệnh.

Các tác nhân gây bệnh viêm âm đạo gồm: nấm Candida, vi khuẩn, Trichomonas. Mỗi loại tác nhân sẽ có cơ chế gây bệnh, biểu hiện bệnh khác nhau do đó cách điều trị sẽ khác nhau.

1. Viêm âm đạo do nấm men Candida

Cơ chế hoạt động gây bệnh viêm âm đạo của nấm men

Nấm men Candida là một loại vi sinh tồn tại trong môi trường âm đạo của nữ giới với mật độ nhất định. Khi hệ cân bằng nấm men và vi khuẩn bị thay đổi, nấm men tăng sinh một cách đột ngột, quá mức gây ra tổn thương các tế bào niêm mạc âm đạo. Tình trạng này còn gọi là nhiễm trùng nấm men.

Các yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nấm men

Những yếu tố làm tăng nguy cơ nhiễm trùng nấm men bao gồm:

• Sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài
• Sức đề kháng bị suy giảm
• Phụ nữ mang thai bị thay đổi nội tiết
• Người bị bệnh tiểu đường

Sử dụng thuốc kháng sinh trong thời gian dài sẽ gia tăng tình trạng mất cân bằng nấm men – vi khuẩn. Các thuốc kháng sinh có tác dụng tiêu diệt vi khuẩn có hại, tuy nhiên chúng cũng rất dễ ảnh hưởng đến các vi khuẩn bình thường trong âm đạo, làm mất chức năng kiểm soát nấm men.

Phụ nữ mang thai hoặc người bị tiểu đường có hàm lượng glycogen gia tăng đột biến làm tăng tính axit trong môi trường âm đạo là điều kiện bất lợi cho vi khuẩn và thuận lợi cho nấm men sinh sôi, phát triển.

Dấu hiệu viêm âm đạo do nấm men

Những biểu hiện triệu chứng viêm âm đạo do nấm men bao gồm:

• Khi hư ra nhiều, tính chất bất thường như: khí hư vón cục như bã đậu, vón cục trắng đục, mùi hôi khó chịu
• Đau khi quan hệ, giảm ham muốn tình dục
• Âm đạo, ngứa ngáy, nóng rát, sưng đỏ
• Soi vào thành âm đao thấy có các mảng bám trắng, đi vệ sinh thấy nước tiểu có màu trắng đục. Tiểu buốt, tiểu khó.

Điều trị viêm âm đạo do nấm men

Bệnh viêm âm đạo do nấm men có thể được bác sĩ chỉ định dùng thuốc đặt vào âm đạo (điều trị tại chỗ) hoặc thuốc uống (tác dụng toàn thân).

Điều trị viêm âm đạo cho nấm men không phức tạp, có thể điều trị tại nhà bằng thuốc kháng sinh. Tuy nhiên không được sử dụng thuốc bừa bãi tránh tình trạng bệnh không khỏi cơ thể còn bị yếu đi kháng kháng sinh.

Do đó khi chị em nghi ngờ bị viêm nhiễm phụ khoa cần đến các cơ ở y tế thăm khám làm xét nghiệm và nhận lộ trình điều trị đơn thuốc từ bác sĩ. Tuân thủ đúng hướng dẫn và chỉ định của bác sĩ để bệnh được điều trị triệt để không tái phát.

2. Viêm âm đạo do vi khuẩn

Cơ chế gây viêm nhiễm âm đạo do vi khuẩn

Bệnh viêm nhiễm âm đạo do vi khuẩn thường xảy ra khi mất cân bằng hệ vi khuẩn trong âm đạo. Vi khuẩn Lactobacillus suy giảm các chủng vi khuẩn có hại như: Gardnerella vaginalis, Prevotella, Porphyromonas… sinh sôi phát triển mạnh

Triệu chứng viêm âm đạo do vi khuẩn

Những triệu chứng viêm âm đạo do vi khuẩn bao gồm:

• Khí hư ra nhiều, có màu trắng hơi đục, mùi hôi tanh rất khó chịu
• Khí hư nhầy phủ khắp thành âm đạo
• Vùng thành môi bé, âm đạo sưng tấy, đau rát
• Tiểu nhiều lần, tiểu buốt, tiểu rắt, tiểu khó
• Đau khi quan hệ và có thể chảy máu khi quan hệ

Cách điều trị viêm âm đạo do vi khuẩn

Viêm âm đạo thường do nhiều vi khuẩn gây ra cùng lúc. Việc đầu tiên bác sĩ cần sàng lọc chủng khuẩn gây bệnh và tìm chọn kháng sinh phù hợp. Lộ trình diều trị viêm âm đao do vi khuẩn có thể kết hợp nhiều loại kháng sinh điều trị cùng lúc.

Bên cạnh sử dụng thuốc kháng sinh điều trị, chị em cũng nên chú ý vệ sinh vùng kín đúng cách, sạch sẽ. Tránh mặc quần áo ẩm ướt, sử dụng các dung dịch vệ sinh có chất tẩy rửa mạnh.

3. Viêm âm đạo do Trichomonas

Cơ chế gây bệnh viêm âm đạo do trichomonas

Trichomonas (trùng roi) là ký sinh trùng lây nhiễm chủ yếu qua đường tình dục. Khi xâm nhập vào cơ thể trùng roi thường ký sinh ở âm đạo, nếp nhăn của bộ phận sinh dục để gây bệnh.

Triệu chứng bệnh viêm âm đạo do Trichomonas

Các triệu chứng bệnh viêm âm đạo do Trichomonas cụ thể như:

• Dịch tiết âm đạo có màu vàng xám hoặc xanh lá, có mùi hôi tanh khó chịu
• Âm hộ nóng rát, sưng đỏ
• Đi tiểu nhiều lần, tiểu buốt, tiểu khó
• Khi thăm khám, thấy cổ tử cung giống quả dâu tây, sưng đỏ lở loét

Cách điều trị viêm âm đạo do Trichomonas

Phác đồ điều trị bệnh viêm âm đạo do Trichomonas, bác sĩ thường chỉ định kết hợp thuốc kháng sinh đặc trị diệt trùng roi với các loại thuốc diệt nấm và vi khuẩn. Việc sử dụng kết hợp  cùng với thuốc diệt nấm và vi khuẩn là để tránh tình trạng mất cân bằng hệ vi sinh trong âm đạo, khiên bệnh không khỏi lại bị tái phát do tăng sinh của nấm men hoặc vi khuẩn gây hại.

Lưu ý Trichomonas là vi khuẩn lây qua đường tình dục do đó khi điều trị cần kết hợp điều trị cả bạn tình. Trong quá trình điều trị bệnh tuyệt đối không nên quan hệ tình dục để tránh lây nhiễm cho bạn tình và nguy cơ tái phát.

Phương pháp phòng ngừa viêm âm đạo tái phát

Bệnh viêm âm đạo có thể xảy ra ở mọi đối tượng nữ giới. Những thói quen không tốt hàng ngày sẽ là nguyên nhân gia tăng khả năng phát bệnh viêm, nhiễm trùng âm đạo. Vì vậy để dự phòng và ngăn ngừa bệnh tái phát chị em nên trang bị những kiến thức bảo vệ “cô bé” của mình.

Các chuyên gia đưa ra một số biện pháp phòng ngừa viêm âm đạo cụ thể như:

• Vệ sinh vùng kín sạch sẽ hàng ngày, đặc biệt vào những ngày đèn đỏ, thay băng vệ sinh ít nhất 4 tiếng/ lần.
• Giữ vùng kín luôn khô thoáng. Không mặc đồ lót ẩm ướt, chất liệu thô cứng không thấm hút mồ hôi.
• Không sử dụng các loại dung dịch vệ sinh có chất tẩy rửa mạnh, độ pH quá cao hoặc quá thấp khiến pH môi trường âm đạo bị thay đổi.
• Không thụt rửa sâu vào bên trong âm đạo để tránh tình trạng vi khuẩn có hại di chuyển ngược lên tử cung, vòi trứng
• Xây dựng chế độ ăn uống khoa học, hợp lý: không ăn đồ cay nóng, nhiều dầu mỡ, hạn chế sử dụng các chất kích thích như rượu , bia, cà phê…
• Thường xuyên tập thể dục thể thao để cơ thể luôn khỏe mạnh có khả năng chống lại mầm bệnh gây hại từ bên ngoài
• Thăm khám sức khỏe định kỳ ít nhất 6 tháng/ lần để tầm soát và phát hiện sớm các bệnh lý gây hại cho sức khỏe.

Bài viết trên đây đã cung cấp những kiến thức tổng quan về bệnh viêm âm đạo. Hi vọng những thông tin này là hữu ích với chị em trong việc chăm sóc sức khỏe vùng kín. Là phái đẹp luôn cần tự tin, tỏa sáng, bởi thế không chỉ chăm sóc cơ thể mà vùng kín cũng là nơi quan trọng mà chị em cần chú ý chăm sóc cẩn thận. Cuối cùng nếu chị em có những khúc mắc khó nói cần giải đáp hãy liên hệ trực tiếp với bác sĩ chuyên khoa của của chúng tôi để nhận được sự tư vấn và giúp đỡ tận tình.